Pristupanje Republike Hrvatske Evropskoj Uniji
Na osnovu Ugovora o pristupanju Republike Hrvatske EU, Republika Hrvatska od 1. jula 2013. godine postaje 28. članica EU. S tim u vezi doći će do određenih izmena u primeni preferencijalnih stopa carine i pravila o poreklu robe.
Preferencijalne stope carine
Na uvoz robe iz Republike Hrvatske u Republiku Srbiju, odnosno na izvoz robe iz Republike Srbije u Republiku Hrvatsku, primenjivaće se odredbe relevantnih sporazuma. Član 51. stav 3. Sporazuma o izmenama i pristupanju Sporazumu o slobodnoj trgovini u centralnoj Evropi („Službeni glasnik RS”, broj 88/07, u daljem tekstu: CEFTA) propisuje da se strane slažu da će u slučaju da bilo koja podobna strana postane članica Evropske unije, ta strana biti povučena iz ovog Sporazuma, najkasnije na dan pre nego što njeno članstvo postane pravosnažno i bez ikakve nadoknade drugim stranama kod kojih se menjaju uslovi trgovine.
Kako na osnovu Ugovora o pristupanju Hrvatske EU Republika Hrvatska postaje 28. članica EU od 1. jula 2013. godine, na osnovu napred navedenog od 1. jula 2013. godine za robu poreklom iz Hrvatske primenjivaće se preferencijalne stope carine koje se primenjuju za robu poreklom iz EU.
Napominjemo da je članom 3. Uredbe o usklađivanju nomenklature Carinske tarife za 2013. godinu („Službeni glasnik RS“, broj 115/12 i 29/13) propisano da se „stope carine za uvoz robe iz Republike Hrvatske u skladu sa odredbama Sporazuma o izmenama i pristupanju Sporazumu o slobodnoj trgovini u centralnoj Evropi („Službeni glasnik RS”, broj 88/07) i Dodatnog Protokola uz Sporazum o izmeni i pristupanju Sporazumu o slobodnoj trgovini u centralnoj Evropi („Službeni glasnik RS– Međunarodni ugovori”, broj 8/11) primenjuju se do stupanja Republike Hrvatske u članstvo Evropske unije.
Članom 92. Carinskog zakona
(„Službeni glasnik RS”, br. 18/10 i 111/12) propisano je da se u sprovođenju carinskog postupka za koji je roba deklarisana primenjuju propisi koji važe na dan prihvatanja deklaracije.
Na osnovu napred navedenog, u slučajevima kada je roba preferencijalnog hrvatskog porekla smeštena pod carinski nadzor, ukoliko se deklaracija za puštanje u slobodan promet podnese posle 1. jula 2013. godine, primenjivaće se preferencijalne stope carine koje važe za tu robu u skladu sa odredbama Prelaznog trgovinskog sporazuma RS sa EU.
Isti princip primenjuje se i za ostale carinske dažbine (sezonske carinske stope i posebne dažbine pri uvozu određenih poljoprivrednih i prehrambenih proizvoda).
Prilikom izvoza robe poreklom iz Republike Srbije u Republiku Hrvatsku, koja se posle 1. jula 2013. godine stavlja u slobodan promet u Republici Hrvatskoj, primenjuju se preferencijalne stope carine u skladu sa relevantnim odredbama Prelaznog trgovinskog sporazuma RS sa EU.
Dokazi o poreklu
Za robu poreklom iz Republike Hrvatske koja se pušta u slobodan promet posle ulaska Republike Hrvatske u EU, a koju je pratio odgovarajući dokaz o poreklu izdat zaključno sa 30. junom 2013. godine, primenjuju se odredbe CEFTA sporazuma, odnosno Protokola o definiciji pojma „proizvodi sa poreklom“ i metodama administrativne saradnje (Prilog 4 CEFTA), i to:
– važnost dokaza o poreklu – četiri meseca od dana izdavanja (član 24),
– naknadno izdavanje uverenja o kretanju robe EUR.1 (član 18).
Ovo konkretno znači da će se prilikom puštanja u slobodan promet
robe poreklom iz Republike Hrvatske prihvatiti dokazi o poreklu, koji su izdati na osnovu CEFTA sporazuma još četiri meseca od dana izdavanja, ukoliko je preferencijalni tretman za tu robu propisan odredbama SSP/PTS.
Prilikom uvoza robe poreklom iz Republike Hrvatske u Republiku Srbiju
od 1. jula 2013. godine primenjuju se pravila o poreklu robe u skladu sa relevantnim odredbama SSP/PTS, odnosno relevantnim odredbama Protokola 3 uz SSP/PTS.
Izjave na fakturi za robu koja je izvezena iz Republike Hrvatske izdate posle 1. jula 2013. godine, moraju da budu napisane na jednom od jezika država članica EU (osim Republike Hrvatske) i da budu u skladu sa Protokolom 3 SSP/PTS.
Prilikom izvoza robe poreklom iz Republike Srbije u Republiku Hrvatsku od
1. jula 2013. godine primenjuju se odredbe Sporazuma o pristupanju između država članica EU i Republike Hrvatske („Službeni list EU“, broj L 112 od 24. aprila 2013. godine), odnosno odredbe Aneksa IV pod 5. tog sporazuma. Saglasno napred navedenom, dokaz o poreklu izdat u skladu sa CEFTA mora se priložiti carinskim organima najkasnije četiri meseca od dana pristupanja Republike Hrvatske EU.